آشنایی با برخی از آداب و رسوم مردم هندوستان

سرزمین‌های واقع در مشرق زمین مهد آداب و رسوم و سنت‌های کهن هستند. یکی از کشورهایی که فرهنگ و سنت‌های قدیمی‌دارد هندوستان است. در این مطلب سعی می‌شود به اختصار شما را با برخی از آداب و رسوم مردم کشور هندوستان آشنا کنیم. در واقع این مقاله یک پیش زمینه است برای شما تا بیشتر در مورد کشورهای دیگر به خصوص سرزمین‌های مشرق زمین اطلاعات داشته باشید.

Namaskar
این کلمه یادآور متداول‌ترین و مشهورترین نوع سلام و علیک در هند است که در هنگام خوش‌آمد گویی و یا خداحافظی به کار می‌رود. دراین شیوه سلام کردن، کف دو دست را به هم می‌چسبانند و در زیر صورت به سمت بالا نگه می‌دارند و کمی‌خم می‌شوند و سپس به شخصی که دیده‌اند به این روش سلام می‌کنند.
مردم هندوستان معتقدند که چسباندن دو دست به یکدیگر نشانه همفکری و همرنگی با شخص مقابل است و از طرفی دست راست را مظهر روح و طبیعت معنوی انسانی و دست چپ را نشانگر جهان مادی و جسم انسانی می‌دانند و با این حرکت می‌خواهند یکی بودن جسم و جان خود را به شخص مقابل بدهند.
Tilak
تیلاک نشان مذهبی‌ای است که آن‌ها بر روی پیشانی خود می‌گذارند و معتقدند برای آن‌ها سعادت، خیر و برکت به ارمغان می‌آورد. این نشان معمولاً از خمیر قرمز رنگی که ترکیبی از زردچوبه، زاج سفید، ید و کافور است تهیه می‌شود و سپس به صورت لکه‌ای کوچک در بین ابروان گذاشته می‌شود. به عقیده مردم هند، این نقطه از پیشانی محل خرد نهفته، تمرکز و عقل انسانی است. در ضمن از نظر مسائل عبادی هم کانون مهمی‌به حساب می‌آید و از طرفی آن را چشم سوم وجود خود می‌دانند و تمام مراسم مذهبی آن‌ها با گذاشتن تیلاک و چند دانه برنج با انگشت نشانه شست روی این نقطه انجام می‌شود. در ضمن این رسم در بعضی مواقع برای خوش‌آمد گویی یا وداع با میهمان هم دیده می‌شود.
Arati
انجام این سنت نشانی از عشق و تکریم است و در شرایط و موقعیت‌های متفاوت چون ستایش و درخواست برکت از خدا، تولد کودکان، خوش‌آمد گویی به مهمان، شرکت در محافل شعری و سرود و خوش‌آمد گویی به عروس و داماد جدید به فراخور موضوع استفاده می‌شود.
روش کار هم بسیار ساده است؛ پنج لامپ یا چراغ کوچک را با کره یا روغن پر می‌کنند و در سینی فلزی کوچکی قرار می‌دهند. در کنار آن نیز صدف حلزونی با آب پر می‌شود و اطرافش را با گل و برگ تزئین می‌کنند. بخور کافور هم به عنوان عطر سینی استفاده می‌شود و در نهایت سینی تهیه شده به حالت چرخان در محافل ذکر شده حرکت داده می‌شود تا ارواح شیطانی و تأثیرات چشم‌های شیطانی از آن مجلس دور شود.
حلقه‌های گل
درست کردن حلقه‌های گل در هند بسیار مرسوم است. در هنگام نشان دادن ادب و احترام بیشتر دسته‌گل‌هایی از یاس سفید با گل‌های جعفری یا همیشه بهار (نارنجی رنگ) تهیه می‌کنند. و به شکل ریسمانی به هم می‌بافند و ته آن را گره می‌زنند و آن را در مراسم مختلف بر گردن کسی که می‌خواهند به او احترام بگذارند می‌اندازند. استفاده از حلقه گل در مراسم ازدواج بسیار مرسوم است.
سنجاق روی بینی

 

سنجاق روی بینی که یک نگین براق است، مظهر اخلاص و نشان ازدواج و تأهل زنان هندی است. اگرچه با گذشت زمان این زینت مورد استفاده دخترها هم قرار گرفته است.

Mangalsura
گردنبندی است بر گردن زنان متأهل و معادل حلقه ازدواج در غرب و سایر کشورها است. گردنبند فوق معمولاً از دو رشته کوتاه از مهره‌های سیاه و آویزان از طلا است. در روز عروسی این گردنبند توسط داماد بر گردن عروس آویخته می‌شود تا دانه‌های سیاه آن عروس خانم را در مقابل شیطان حفظ کند.

Shakna-Paula
دستبندی است که از مرجان قرمز و صدف تهیه می‌شود که در مجلس عروسی به دست عروس خانم بسته می‌شود. مفهوم این دستبند در میان مردم هند این است که با این دستبند داماد به عروس قول می‌دهد تا او را خوشبخت کند و او را همیشه دوست داشته باشد. هندی‌ها به این دستبند، دستبند عشق می‌گویند.

 

***********

 

آداب و رسم غذا خوردن در هند

 

هندى‌ها آداب خاصى در مصرف غذا دارند، آنان در غذا خوردن اسراف نمى‌کنند، زیرا معتقدند با افراط در غذا دچار تنبلى شده و این امر مانع رشد فکرى و جسمانى‌شان مى‌شود.
از سویى دیگر سعى مى‌کنند غذاى مصرفى‌شان به چرخه طبیعت بسیار نزدیک باشد. به همین دلیل غذاهایى چون ماهى و گوشت را که برای به‌دست آوردن آن باید موجود زنده‌ای را کشت و در نتیجه باعث برهم زدن چرخه طبیعت می‌شود را مانع آرامش روح و نیایش با خدا مى‌دانند.

از آداب جالبی که دارند، با دست غذا خوردن است که هیچ طبقه‌ی خاصی را هم شامل نمی‌شود، هندى‌ها معتقدند براى غذا خوردن نباید واسطه‌اى وجود داشته باشد تا انرژى بین غذا و انسان در تعامل باشد.

شبیه گستره جغرافیایی ایران، عادات غذایی در هر منطقه هند متفاوت است به طور مثال در جنوب (شهرهایى چون حیدر آباد، شانل و...) غذاهاى تند مصرف مى‌کنند، در غرب (مثل کلکته) غذاى شیرین و در شمال (مثل دهلى) غذاى تند و روغنى.
امّا در کل برخى غذاهاى مشترک را در همه مناطق هند مى‌توان دید.
به طور مثال «دال» که از حبوبات تشکیل شده است و معمولاً آن را بر روى برنج مى‌ریزند و مى‌خورند، در تمام هندوستان بسیار رایج است. «دال» (Dal) را با عدس لوبیا و نخود می‌پزند؛ ولى هر کدام از این حبوبات به طور جداگانه پخته مى‌شوند و همین باعث تنوع در غذا مى‌شود.
«دوساسامبار» (Dososambar) با اینکه غذاى مخصوص جنوب هند است، امّا مصرف آن در همه جاى هند بسیار رایج است. این غذا از یک نان بلند و نازک تشکیل شده که وسط آنرا سیب زمینى، پیاز و فلفل می‌گذارند و مى‌پیچند و برای جاشنی هم از سس خاصى استفاده مى‌کنند، که «چتنى» (Chatni) نام دارد و با نارگیل و خود سس «سامبار» (Sambar) که حاوی سبزیجات مختلف است، درست شده است.
باتورا (Batura) هم یکى از نان‌هاى معروف در هند است (البته بعد از نان چاپاتى) که همراه با غذایى به نام چولا (Chala) خورده مى‌شود. چولا از نخود، گوجه فرنگى، پیاز و فلفل و ادویه تشکیل شده و همانند خورشت درست مى‌شود و آن را با نان باتورا که روغنى و پفى شکل است می‌خورند.
سمبوسه نیز غذایى آشنا و پرطرفدار است که بیشتر به صورت عصرانه مصرف مى‌شود و در خیابان‌ها مى‌توان شاهد دستفروش‌هایى بود که سمبوسه مى‌فروشند.
در کل اینگونه معروف است که طبقات محروم و پایین غذاهاى تندترى مصرف مى‌کنند و غذاها در طبقات بالا از درجه تندى کمترى برخوردار است.
هندوها معتقدند که گاو ماده را نباید کشت و گوشت این حیوان مفید و مقدس را نباید خورد، این یکى از دلایلى است که آنان از گوشت حیواناتى چون بز، گاو نر و گوسفند استفاده مى‌کنند. البته مصرف گوشت در بین هندی‌ها چندان پسندیده نیست، حتى امروزه هم مى‌توان هندو‌هایى را دید که در طول زندگى‌شان هرگز گوشت مصرف نکردند.