چه نوع کیسه خوابی را بخریم ؟
برای اکثر گردشگران کیسه خواب جزء مهمی از سیستم خوابیدن در طبیعت را تشکیل می دهد. یک کیسه خواب خوب متناسب با قد شماست، حرارت بدن را حفظ میکند، وزن آن سبک و دارای قابلیت فشرده شدن است. مناسب ترین کیسه خواب مدلی معروف به مومیایی است.
گرمای کیسه خواب توسط ماده عایقی که در بین آن قرار دارد و باعث حبس هوا در بین خود میشود، بوجود می آید. این لایه، عایقی برای هوای گرم درون و هوای سرد بیرون کیسه خواب است. اینکه هر کیسه خواب در گرم نگه داشتن بدن چقدر میتواند موثر باشد، بستگی به مقدار این مواد عایق، ضخامت یا پف کردن آن، اندازه کیسه خواب (اگر اندازه بدن شما باشد) و استیل کیسه خواب دارد.
مواد عایق
دو ماده عایق در کیسه خواب ها وجود دارد : پرقو و الیاف مصنوغی. هر
کدام آنها دارای مزایا و اشکالات خاص خود هستند.
1- پر قو :
پر قو با کیفیت بالا معروف به درجه انبساط 700 تا 800 است، هر گرم آن 405
تا462 سانتی متر مکعب میتواند انبساط پیدا کند. پر ؛ گرم ترین، سبکترین،
قابل فشرده ترین و لوکس ترین ماده عایق موجود است. اشکالات پر، قیمت بالای
آن و از دست دادن خاصیت گرمایی در صورت خیس شدن است. رویه اکثر کیسه خوابها
کاملا" ضد آب نیستند، بنابراین در محیطهای مرطوب، کیسه خواب را قبل از
اینکه درکوله پشتی قرار دهید، درون یک کیسه پلاستیکی کاملا" ضد آب قرار
دهید.
2- الیاف مصنوعی :
کیسه خوابهای الیاف مصنوعی بسیار ارزانتر از کیسه خوابهای پر هستند و
هنگام خیس بودن هم تا حدی خاصیت گرمایی خود را حفظ میکنند. البته خوابیدن
در کیسه خواب خیس (چه پر چه الیاف مصنوعی) عذاب آور است. اشکالات الیاف
مصنوعی در مقایسه با پر اینست که قابلیت فشرده شدن کمتری دارد و نسبت به یک
کیسه خواب پر مشابه، سنگین تر میباشد. بعلاوه یک کیسه خواب الیاف مصنوعی
قابلیت فشرده شدن و باز شدن زیاد مانند پر را ندارد و از این رو خاصیت پف
کردن و در نتیجه گرمای خود را سریع از دست میدهد.
مواد روکش کیسه خواب :
معمولا" چند نوع ماده برای روکش داخلی یا خارجی کیسه خوابها مورد
استفاده قرار میگیرد. محبوبترین نوع آن پارچه های پوششی تنفسی، میکرو و
نایلون میباشد.
1- پارچه های ورقه ای و پوشش ضد آب – تنفسی : این پارچه ها باعث
میشوند که رطوبت به بیرون دفع شود. این نوع پارچه ها گران هستند ولی در
محیطهای مرطوب مثل چادر، غار برفی یا کیسه بیوواک محاسن زیادی دارند .
استفاده آنها در کیسه خوابهای پر بسیار مطلوب است. مرحله تنفسی کردن لایه
رویی بسیار پیچیده است و این لایه بر اثر استفاده به مرور خاصیت خود را از
دست می دهند.
2- پارچه های میکرو : این نوع پوشش های کیسه خواب از نخ های بسیار
نازک نایلون یا پولیستر بافته شده اند که قابلیت ضد آب _ تنفسی دارند. بعضی
از پارچه های میکرو بوسیله پلیمرهایی مانند سیلیکون عمل آورده شده اند که
قابلیت ضد آب و دوام آنها را بالاتر میبرد. پارچه های میکرو در مقایسه با
پارچه های ورقه ای و پوششی ضد آب – تنفسی سبک تر هستند و دارای قابلیت
فشرده شدن میباشند.
3- نایلون : پوشش نایلونی کیسه خوابها، سبک ترین، قابل فشرده ترین و
تنفسی ترین پارچه موجود است. متاسفانه این پارچه ها در مقابل تعرق درون
چادر و رطوبت هوای بیرون کمترین کارایی را دارند.
شکل ظاهری و اجزاء :
شکل و اجزائ کیسه خواب باعث کار آمدی و تهویه آن میشود. یک کلاه خوب
کیسه خواب تمام سر شما را می پوشاند، گرما را حفظ میکند و به صورت شما
اجازه میدهد که آزاد باشد تا راحت تنفس کنید. قسمت معروف به یقه کیسه خواب
دور گردن شما را میپوشاند و مانع خروج گرمای بدن به بیرون میشود. زیپ های
بلند، ورود و خروج به کیسه خواب را راحت تر میکند و در عین حال به کمک آنها
میتوان هوای درون کیسه خواب را تهویه کرد. طراحی بعضی از کیسه خوابها به
صورت یک زیپ راست و یک زیپ چپ انجام میشود و از این رو میتوان دو کیسه خواب
را از طریق زیپ به هم وصل کرد. زیپهای نصفه یا 4/3 تا حدی وزن و حجم کیسه
خواب را کاهش میدهند. اما در عین حال بعضی از امکانات تهویه را حذف میکنند.
یک زبانه سرتاسری بر روی قسمت زیپ ها باعث کیپ و حایل شدن قسمت زیپ یا
هوای سرد بیرون میشود.
لوازم جانبی :
بعضی از تولید کنندگان کیسه
خواب یک کیسه آستری اضافه قابل شستشو هم تولیدمیکنند که وجود آن باعث حبس
شدن بیشتر گرمای بدن و چند درجه گرمتر شدن درون کیسه خواب میشود. این کیسه
آستری مانع نفوذ چربی بدن به آستر درونی و یا لایه میانی کیسه خواب میشود.
کیسه آستری در برنامه های طولانی مدت که شستن کیسه خواب امکان ندارد، مفید
است. اما وجود این کیسه آستری باعث افزایش وزن و حجم کیسه خواب میشود.
کیسه های آستری واترپروف از
جنس نایلون غیر تنفسی ساخته شده اند و شما اول درون این کیسه سپس داخل کیسه
خواب میشوید . این کیسه ها با کاهش دادن اتلاف گرمای بدن، باعث گرمای
بیشتری میشوند . آنها در مناطق بسیار سرد، مانع نفوذ رطوبت به درون لایه
گرمایی کیسه خواب میشوند که همین کار مانع از تشکیل یخ درون این لایه
میشود. با وجود مزایای این کیسه ها ، خیلی از گردشگران آن را غیر لازم و
ناراحت کننده می دانند. از این رو قبل از اینکه با یکی از این کیسه های
آستری عازم سفر شوید آن را امتحان کنید.
اندازه :
این مهم است که کیسه خواب، اندازه بدن شما باشد. کیسه خواب خیلی
عریض؛ جاگیر، سرد و سنگین تر است. اگر کیسه خواب برای شما تنگ باشد ، باید
به زور زیپ آن را ببندید و داخل آن بخوابید. در این حالت بدن شما با فشاری
که به جدار کیسه خواب وارد میکند، باعث فشرده شدن لایه عایق آن میشود و
هوای مابین آن را خالی میکند و در نتیجه درون کیسه خواب سرد میشود. اگر
کیسه خواب خیلی کوتاه باشد، لایه عایق در قسمت پا و سر فشرده تر میشود و
باعث سردتر شدن کیسه خواب میشود.
کیسه
خوابها در عرض و طولهای مختلف برای اندامهای مختلف تولید میشوند. از این
رو کیسه خوابی را بخرید که متناسب اندازه و سایز بدن شما باشد. برای
فعالیتهای زمستانی، کیسه خواب خود را کمی بلندتر انتخاب کنید. از فضای
اضافی موجود میتوان برای خشک کردن وسایل مثل دستکش، جوراب و پوش داخلی کفش
استفاده کرد.
سیستم درجه بندی :
تولید کنندگان مقیاسی برای حداقل درجه حرارت گرما یا راحت بودن در
کیسه خواب را بیان میکنند. این مقیاس باید فقط به عنوان یک راهنمایی کلی در
نظر گرفته شود. این مقیاس برای اجناس گوناگون و کارخانه های مختلف متفاوت
است. با استفاده از این مقیاس ها نمی توان کیسه خوابهای تولیدکنندگان مختلف
را با هم مقایسه کرد.
عوامل زیادی
باعث میشوند تا شما در یک کیسه خواب احساس گرما یا سرما کنید. در بین این
عوامل از سوخت و ساز درونی هر بدن، درجه حرارت محیط و عایق بودن سطح زیر
کیسه خواب را میتوان ذکر کرد . توجه داشته باشید که کیسه خواب شما را که
درون آن قرار گرفته اید، گرم نمی کند بلکه این شما هستید که با حرارت بدن
خود کیسه را گرم میکنید. لایه گرمایی و لایه بیرونی کیسه خواب کمک می کنند
تا از دست دادن حرارت بدن تقلیل یابد.
کیسه خوابهای مخصوص :
بعضی از گردشگران ترجیح
میدهند تا حتی المقدور سبک حرکت کنند در نتیجه کمی از راحتی خود را قربانی
مزیت سبک بودن میکنند. این گروه، از کیسه خوابهای نیم تنه یا 4/3 تنه
استفاده میکنند که وزن و حجم کمتری دارند. این تیپ کیسه خوابها زمانی که با
ترکیب کت پر و سایر لباسهای گرمایی استفاده شوند، میتوانند برای دمای زیر
صفر هم مناسب باشند.
مراقبت و نظافت:
دمای کیسه خواب :
برای یکسان سازی اعداد اعلام شده برای
کیسه خوابها توسط کمپانی ها در سال 2004 استاندار اروپایی آزمایش توان
گرمایی کیسه خوابها ایجاد شد ، استاندارد اروپایی En13537.
اگرچه شرایط آزمایشگاهی این آزمون نمی تواند عین شرایط واقعی را
ایجاد کند اما این استاندار شرایط یکسانی را برای همه آزمایشگاهها تعیین
کرد و روشهای مختلف آزمایشگاهها را به شکلی واحد در آورد. البته راحتی کیسه
خواب علاوه بر آن چیزی که برای کیسه خواب اعلام می شود به بسیاری از عوامل
دیگر در زمان استفاده نیز مربوط می شود.
مفهوم اعداد مختلف اعلام شده برای یک کیسه خواب :
خرید کیسه خواب یک
سرمایه گذاری جدی است و با مقداری توجه و مراقبت میتوان برای سالها آن را
حفظ کرد. همیشه توصیه های تولید کننده را به کار ببندید. کارخانه ای که آن
را تولید کرده است، مسلما" بهتر میداند که چگونه باید از آن مراقبت کرد. با
توجه به مطالب تولید کنندگان، چند روش برای دوام بیشتر کیسه خواب آورده
میشود.
Maximum comfort temperature : حداکثر دمایی که یک مرد عادی
بدون اینکه بشدت عرق کند در کیسه خواب می تواند بخوابد و در این حالت باید
زیپ کیسه خواب کاملا باز باشد ، دستها بیرون کیسه خواب باشد و کلاه کیسه
خواب نیز باز باشد.
Comfort temperature: دمایی که در آن
یک زن عادی درون کیسه خواب تمامی شب را با آرامش بخوابد.
Lowest comfort: کمترین دمایی که یک مرد عادی در شب به مدت هشت ساعت
درون کیسه خواب بخوابد بدون اینکه از خواب بیدار شود.
Extreme temperature: کمترین دمایی که کیسه خواب می تواند از یک زن
عادی در مقابل از دست دادن دمای عمومی بدن محافظت کند. این حالت اجازه شش
ساعت خواب غیر راحت را بدون اینکه دمای داخلی بدن تا مرحله خطرناک پایین
بیاید به فرد میدهد.
زمانی که میخواهید کیسه خواب انتخاب کنید با توجه به شرایط و نوع
فعالیتی که در نظر دارید انجام دهید به دمای راحت comfort توجه کنید. به هر
حال احساس سرما و یا گرما برای بدن ما مطلوب نیست و توان جسمی ما را کاهش
می دهد.
چند توصیه سودمند :
به هنگام خرید کیسه خواب به نوع فعالیت ، دما و رطوبت ، اندازه و حجم
کیسه خواب و وزن کیسه خواب توجه کنید و از افراد با تجربه تر کمک بگیرید.
برای داشتن یک خواب راحت به این موارد نیز توجه کنید :
یک زیرانداز خوب بخرید تا علاوه بر اینکه بر روی آن احساس راحتی
داشته باشید از سرمای زمین نیز مصون بمانید.
یک چادر خوب بخرید .یک چادر خوب شما را در مقابل هوای بد محافظت می
کند. خوابیدن در شرایط باد و یا رطوبت به شدت از کارایی و گرمای کیسه خواب
شما کم می کند.
خودتان را به لباسهای اضافی مجهز کنید.
این لباسهای را در شرایط بسیار سرد و یا در طول شب بپوشید. در شرایط سرمای
زیر صفر در صورت نیاز از کلاه ضد طوفان و اگر دارید کیسه بیواک ، نیز
استفاده کنید.
درست و کامل بخورید در غیر اینصورت بدن
گرمای کمتری تولید می کند و بدن در مقابل سرما حساس می شود. نوشیدن هم
بسیار مهم است زیرا که کمبود آب بدن نیز موجب کاهش گرمای تولیدی در بدن
میشود. از نوشیدنیهای الکلی به شدت پرهیز کنید. این نوشیدنیها به شما یک
احساس گرمای موقت می دهند اما مدتی بعد شما احساس سرمای بیشتری نسبت به قبل
خواهید کرد.
تجهیزات خود را خشک نگه دارید به خصوص
کیسه خوابتان اگر پر باشد با خیس شدن بسیار ناکارآمد می شود. برای این
منظور می توانید از روکشهای مخصوص ضد رطوبت استفاده کنید. در هر صورت در
اولین فرصت کیسه خوابتان را در فضای باز خشک کنید ، به عنوان مثال در طول
روز بر روی چادرتان پهن کنید. در صورت امکان هر از گاهی هوای تازه وارد
چادرتان کنید تا هوای داخل چادر دم کرده و مرطوب نشود.
موارد اعلام شده برای درجه بندی اعداد کیسه خواب آنچیزیست که کمپانی
فرینو برای کیسه خوابهاش ذکر میکنه اما اونطور که خودم دیدم تمامی مارکها
به این گستردگی اعداد رو اعلام نمی کنند و بعضیها فقط Comfort رو بیان می
کنند که در اصل ما هم طبق اونچیزی که در متن بود باید به همین عدد توجه
کنیم تا ببینیم دمای راحت اون برای برنامه ای که ما میخوایم بریم مناسب است
یا خیر. در ضمن این اعداد ذکر شده کیسه خوابها برای خوابیدن با لباس لایه
اول هستش و با پوشیدن لباس بیشتر همونطور که تو متن هم بود میشه به دمای
بیشتری رسید به خصوص استفاده از کلاه ضد طوفان و کت پر اگه خیلی سرد بود
تویه زمستون . نکته آخر هم اینکه ما حداقل به 2 تا کیسه خواب نیاز داریم.
یکی برای فصل گرم که اصطلاحا بهش 3 فصل میگن در حالی که عموما برای تابستان
و اوایل پاییز مناسبه و دارای حجم و وزن و قیمت کمتریه و دومین کیسه خواب
برای اواخر پاییز تا اواسط بهار که هم گرم تر ، سنگین تر و البته گران تر
که انتخاب دومیه حساس تر هستش.
امیداورم که مفید باشه.
برگرفته از وبلاگ چال
نگهداری :
همیشه کیسه خواب را در حالت
آزاد نگهداری کنید. کیسه خواب را فقط برای مدت زمان کوتاه مثل طول اجرای
برنامه به صورت فشرده نگهداری کنید.
محافظت از چرک شدن :
با استفاده از یک آستری
درونی مجزا، از چرک شدن کیسه خواب بر اثر تماس چربی بدن خودداری کنید.
نظافت :
نقاط کثیف شده را با شستشوی موضعی توسط مواد تمیز کننده ای که تولید
کننده توصیه کرده است، تمییز کنید. هر چند وقتی هم باید کیسه خواب را
بشویید. هیچگاه از خشک شویی بری تمییز کردن آن استفاده نکنید. کیسه خواب را
با استفاده از پودری نه چندان قوی درون یک ماشین لباس شویی بزرگ با سرعت
چرخش کم بشویید. چند بار زمان آبکشی را تجدید کنید تا مطمئن شوید که کلیه
مواد شستشو از کیسه خواب بیرون رفته است. برای خشک کردن، آن را در معرض
حرارت متوسط یک دستگاه خشک کن قرار دهید .هرچند وقت آن را از دستگاه بیرون
آورید و با کوبیدن روی نقاط گلوله شده، پرهای آن را پخش کرده و یا با قرار
دادن یک توپ تنیس در آن (در یک ربع آخر خشک شدن) باعث پخش شدن پرهای آن
بشوید. پس از پایان کاربا فشردن و لمس کردن لایه درونی آن مطمئن شوید که
کاملا" خشک شده باشد. شستن و خشک کردن یک کیسه خواب چند ساعت طول میکشد.
مغازه هایی هم هستند که کار تعمیرات و سرویس وسایل کوهنوردی و از جمله شستن
کیسه خواب را انجام میدهند.
